Hey allemaal! Ik heb denk ik een iets andere visie... Ik heb behoorlijke twijfels over de befaamde Hal der Doden van Wodan en bied in plaats daarvan een andere visie op het hiernamaals. Ik hoor graag wat jullie hier van denken:
Als men ergens een nieuw huis betrok dan werd het familiehoofd onder de drempel begraven om op die manier dicht bij de familie te blijven en als een soort landgeest en beschermer van het huis te functioneren. Dit is ook waarom de bruid die nieuw binnen de familie komt over de drempel gedragen moet worden door haar man: de geest van de voorvader weet dan dat zij 'goed' is.
Daarnaast is er een recente ontdekking gedaan in Gamla Uppsala die weer eens bevestigde dat men geen aparte plek ver van de woonhuizen had voor grafheuvels en urnenvelden, maar dat het dorp gewoon om de grafheuvels gebouwd werd. De doden blijven dichtbij hun Sibbe.
Ik weet dat er behoorlijk wat heidenen zijn, die van mening zijn dat men als dode voortleeft in de grafheuvel samen met zijn voorouders. De levenden bezoeken af en toe om raad te vragen of offers achter te laten.
Maar hoe zit het dan met mensen die niet begraven of gecremeerd in grafheuvels geplaatst werden?
In zuid Zweden was een plek die Vallhallr heet. Letterlijk: de rots van de gevallenen. Mogelijk een oud slagveld waar volgens mensen in de omgeving de doden rondwaarden, mogelijk omdat zij niet begraven zijn.
Dit zou de basis kunnen zijn van het (wellicht verchristelijkte) hemelconcept van Vallhalla ?
Dr. Jan de Vries was van mening dat dit een 'propaganda' was van de koningen. Zij vroegen aan hun krijgers om ver van huis te sterven, waarbij ze de mogelijkheid verloren om terug te keren naar hun voorouders en de grafheuvel. Hiertegenover stond het hemelse concept van een banket (een concept uit de adel) waarbij de Alvader feest met zijn krijgers aan één tafel. (zoals de koning met zijn krijgers at). Bovendien is Valhal een toppunt van eer en glorie: om als verkozen strijder nog éénmaal te vechten onder een machtige god, in een strijd waar alle legenden over vertellen. Ook is het een win-win situatie voor de strijders: overwinnen of naar Valhal gaan
Hieruit vloeit de functie van Helheim eigenlijk ook uit: dit zou een plek zijn waar men heen ging als hun lichaam niet begraven werd in een grafheuvel in hun dorp, of niet gestorven waren in een strijd.
Helheim wordt beschreven in de Edda van Snorri als de plek waar men heengaat als men van ouderdom sterft. Dit is de enige bron die op die manier over Helheim praat. Naast dat dit een christelijk-hiernamaalsconcept is, wordt het tegengesproken als men kijkt naar het verhaal van Balder, die allerminst door ouderdom stierf. Er zijn mensen die denken dat Valhal (en het vaak vergeten Folkvang) een plek is binnen in Helheim.
Mijn eigen visie?
Of men nou begraven wordt in een grafheuvel of gecremeerd wordt, ik denk dat een deel van deze doden overblijft. Wellicht als landgeest op de plek die hun boeide of als Fylgja, gebonden aan een bloedverwant en op belangrijke momenten zich manifesteert of advies geeft in dromen. Niet iedereen zal rond blijven dolen, denk ik, maar wat er dan wel met ze gebeurt weet ik niet te beantwoorden.
Daarnaast bestaat er ook zoiets als de Hamingja, een soort deel van iemands ziel met zijn talenten en karakterkenmerken dat wordt herboren in bloedverwanten nadat hij is gestorven. Ik weet hier weinig vanaf, overigens, maar het zou wel kunnen verklaren waarom niet iedere geest achterblijft. Het is natuurlijk niet te vergelijken met het concept van reïncarnatie wat vandaag de dag leeft. Wij hebben nu een compleet ander beeld van wat het "zelf" is dan in die tijd. Wij zijn allemaal speciale en unieke sneeuwvlokjes. Ik denk dat de germanen het 'zelf' eerder zagen als een verweven web van voorouders en omgeving: het feit dat men niet zelfstandig handelde maar altijd in Sibbe-verband benadrukt dit. Ook dingen als 'eer' en 'succes' staan in familieverband. Vanuit dit wereldbeeld lijkt een grafheuvel met voorouders die waakt over de bloedlijn een logischer concept dan Valhal, dat eigenlijk neerkomt op een soort zelf-ophemeling van het idividu.
Daarnaast: zou men werkelijk naar Valhal gewild hebben als zij ervoor konden kiezen om met hun grootouders, ouders, echtgenoot en later hun kinderen in de eeuwigheid te kunnen blijven? Bovendien was het grootste deel van de bevolking gewoon boer! Strijden tot de dood en Valhal zijn dan een ver-van-je-bed-show.
TL;DR De voornaamste vorm van hiernamaals is voortleven met de voorouders in de grafheuvel, dicht bij de Sibbe. Valhal is een soort troost-concept voor de strijders die ver van huis sterven en niet begraven kunnen worden in de grafheuvels.
Ik denk zelf dat de doden op "midgard" blijven: deels als landgeest of persoonlijke Fylgja, en wellicht deels worden herboren in hun bloedverwanten (hamingja)