Auteur Topic: Sjamanisme.  (gelezen 16638 keer)

Metalen Mark ov Holland

  • Lid
  • *
  • Berichten: 510
  • Kudos: +24/-0
    • Bekijk profiel
Sjamanisme.
« Gepost op: juni 10, 2014, 10:32:27 pm »
De term sjamaan/shaman is in een aantal topics al één of meerdere keren voorbij gekomen. Sjamanen zijn, in engere zin, afkomstig uit Siberië en je zou kunnen zeggen dat Amerikaanse medicijnmannen er een post-ijstijd voortzetting van zijn op het andere continent.
De Siberische sjamanen zijn primair toegewijd aan een godheid die (Gök) Tengri genoemd wordt en de lucht/kosmos symboliseert.

De duidelijkste verzameling wetenswaardigheden die ik ben tegengekomen over het onderwerp is te vinden op deze internetsite, ik kan u verzekeren: behoorlijk interessant en lekker gecondenseerd gebracht maar wel in het Engels (alhoewel ik er wel vanuit ga dat u allen daar geen problemen mee heeft).   
"Ordening baart kunde."

Zonnewolf

  • Lid
  • *
  • Berichten: 37
  • Kudos: +8/-0
    • Bekijk profiel
Re: Sjamanisme.
« Reactie #1 Gepost op: juni 14, 2014, 12:02:34 pm »
Een absolute aanrader is Morten Axel Pedersen zijn onderzoek naar de zogenaamde 'not quite shamans' in het huidige Mongolië. Ik ben het momenteel aan het lezen voor mijn onderzoek naar Indonesische mystiek in Nederland. Gedurende het communistische bewind heeft de socialistische politiek een poging gedaan tot het uitroeien van de sjamanen. Een gevolg daarvan is dat er in een bepaalde streek geen volledig ingewijde sjamanen meer zijn die de nieuwe generatie kan begeleiden. En het begeleidings- of inwijdingsproces schijnt een cruciale factor te zijn. Nu zijn er een heleboel jonge mannen die sjamanistische trekken vertonen, maar niet weten hoe zij ermee moeten omgaan omdat ze het inwijdingsproces niet kunnen ondergaan. Dit zijn wat Pedersen de 'not quite shamans' noemt. Midden op de dag kunnen deze mannen bezeten raken door allerlei verschillende geesten dat zich uit in o.a. extreme woedeaanvallen en alcohol misbruik. Hoewel Pedersen zijn benadering in dit werk ergens in diens kern strikt seculier is, levert het wel weer nieuwe stof tot nadenken.

Een aan te raden boekbespreking: http://aotcpress.com/articles/ontologically-challenged/
The brain is only connected to the spiral column, isn't it? So if we thought with brians, we would only be able to move the thought as far as our anus! - Shajian Wajai

Hobbes

  • Lid
  • *
  • Berichten: 997
  • Kudos: +1/-2
  • Lokinist
    • Bekijk profiel
    • De mede van Hobbes
Re: Sjamanisme.
« Reactie #2 Gepost op: juni 14, 2014, 07:24:02 pm »
Erg interessante linkjes, ik vraag me dan ook af of er een variatie is binnen de Germanen, Saksen en Friezen. Van de Keltenbroeders weet ik dat er een sjamanen variant is zoals Druïden. Daarom verbaas ik me er bijvoorbeeld over dat seidh volgens de overlevering een vrouwen ding geweest schijnt te zijn. Ik twijfel, tenzij er mischien ook mannen magie was binnen deze stammen
Kaaskoekjes van Brunhilde zijn echt vies

Metalen Mark ov Holland

  • Lid
  • *
  • Berichten: 510
  • Kudos: +24/-0
    • Bekijk profiel
Re: Sjamanisme.
« Reactie #3 Gepost op: juni 14, 2014, 08:43:17 pm »
Seiðr is niet een algemene benaming voor magie; ook zaken als wiskunde, geneeskunde, kruiden toepassingen, krijgsextase (berzerkwoede/warp spasm), dichtkunst/eloquentie, muziek, etc. worden in veel tradities onder het kopje 'magie' geschoven en toch zijn geen van deze zaken seiðr in de directe zin des woords.
Kelten kenden naast de druïden trouwens ook nog ovaten (helderzienden) en barden (skalden). Een sjamaan lijkt wat mij betreft meer op een kruising tussen een ovaat en een bard/skald. Het predicaat 'druïde' is echt louter en alleen voorbehouden aan lieden die zo'n beetje alle disciplines tot in de puntjes beheers(d)en en is in die zin kardinaler dan de anderen.
"Ordening baart kunde."

Kezlar

  • Technisch beheer
  • Lid
  • ***
  • Berichten: 1215
  • Kudos: +33/-0
  • Leaver dea as slaef
    • Bekijk profiel
Re: Sjamanisme.
« Reactie #4 Gepost op: juni 14, 2014, 10:54:31 pm »
Ik kan me indenken dat het een ding is wat meer behelst als slechts 'magie'. Ik denk persoonlijk dat er onderling tussen de stammen wel verschillen waren, maar er zal ongetwijfeld hier en daar wat overlap zijn geweest. Of dat aantoonbaar is, tsja, de bronnen zijn niet altijd even duidelijk. Daarnaast zitten we met een paar eeuwen niet of amper beschreven geschiedenis.


Wat we eventueel wel kunnen concluderen, is dat sjamanisme in brede zin des woords bij elk volk ter wereld is voorgekomen of nog voorkomt. Dat betekent in mijn optiek, dat we kunnen stellen dat alle stammen en volkeren leden rond hadden lopen die zich in meer of mindere mate bezig hielden met sjamanisme en aanverwante zaken.


« Laatst bewerkt op: juni 15, 2014, 07:50:03 pm door Kezlar »

Roy

  • Lid
  • *
  • Berichten: 80
  • Kudos: +5/-0
    • Bekijk profiel
Re: Sjamanisme.
« Reactie #5 Gepost op: juni 15, 2014, 05:29:29 pm »
Mark, de schrijver een boek wat ik aan het lezen ben en waarvan je de titel al een keer voorbij hebt zien komen, heeft we wat te zeggen over Sjamanisme. Hij wordt een beetje moe van de algemene manier waarop de term tegenwoordig wordt gebruikt en schrijft in de introductie van zijn "Bo & Bön" onder andere: "In Siberian Shamanistic traditions, as in Bön and Buddhism, all techniques and teachings have their own precise source and are passed down through a line of authentic masters." "In fact, the word 'shaman' has a very precise meaning; it is a Russian corruption of the Tungus-Evenki word saman [Roy: met een boogje boven de s], an adjective used to designate the priest of their religion." en dan volgen nog wat verwerpingen van andere uitleggingen.

Hoe dan ook, priesters van religies die voorkomen in religies die voortkomen uit wat Dmitry Ermakov "the prehistoric Bön of Eurasia" noemt dus.

Metalen Mark ov Holland

  • Lid
  • *
  • Berichten: 510
  • Kudos: +24/-0
    • Bekijk profiel
Re: Sjamanisme.
« Reactie #6 Gepost op: juni 15, 2014, 05:46:04 pm »
Roy, ik heb op jou aanraden een deel van dat boek zitten lezen en ik moet zeggen: interessante materie. Niet echt helemaal in overeenstemming met wat ik er verder over weet maar dat kan natuurlijk. Hij, doelende op Ermakov, gaat er in zijn uitleg wel een beetje vanuit dat sjamanen vooral een Siberische zaak zijn. De etymologie van het woord is natuurlijk daar te vinden maar, en dat ben ik er nog niet echt in tegengekomen (waarbij ik op moet merken dat ik niet de volledige inhoud tot mijn beschikking heb) dat de maatschappelijke functie in kwestie natuurlijk niet alleen in continentaal noord-Azië voorkomt of voorkwam. Hij focust zodanig op Bön dat het wel lijkt alsof dat de oorsprong van alle Aziatische tradities is waarbij hij Hindoeïsme en de Vedische oorsprong van de dharmische tradities wel wat lijkt te verontachtzamen.

En Kezlar, dit is een ander topic......
« Laatst bewerkt op: juni 15, 2014, 07:32:09 pm door Metalen Mark ov Holland »
"Ordening baart kunde."

Kezlar

  • Technisch beheer
  • Lid
  • ***
  • Berichten: 1215
  • Kudos: +33/-0
  • Leaver dea as slaef
    • Bekijk profiel
Re: Sjamanisme.
« Reactie #7 Gepost op: juni 15, 2014, 07:50:26 pm »
Dank, laatste eruit gemieterd. Was abuis idd ;)

Roy

  • Lid
  • *
  • Berichten: 80
  • Kudos: +5/-0
    • Bekijk profiel
Re: Sjamanisme.
« Reactie #8 Gepost op: juni 16, 2014, 10:08:43 am »
Ermakov gaat er vanuit dat Bo Murgel en Bön (wat weer voorlopers zijn van een hele hoop 'subsoorten') één bron hebben, maar dat geldt voor meer religies.

Volgens mij zegt hij niet dat er buiten 'Siberië' geen sjamanisme is, maar het is in zijn optiek pas sjamanisme als het uit deze traditie is voortgekomen. Hij legt trouwens af en toe draadjes naar andere Indo-Europese religies.

Maar goed, ik ben nu zo'n beetje door het inleidende geschiedenis deel heen, eens kijken hoe de andere 80% van het boek worden!

Metalen Mark ov Holland

  • Lid
  • *
  • Berichten: 510
  • Kudos: +24/-0
    • Bekijk profiel
Re: Sjamanisme.
« Reactie #9 Gepost op: juni 16, 2014, 07:33:52 pm »
Volgens mij zegt hij niet dat er buiten 'Siberië' geen sjamanisme is, maar het is in zijn optiek pas sjamanisme als het uit deze traditie is voortgekomen.

Ik geloof dat ik dat niet helemaal met Ermakov eens ben, wat niet wegneemt dat het verder zeker interessante materie is. Beloof je om ons de hoogte te houden zodra je iets opzienbarends tegengekomen bent?
"Ordening baart kunde."

Metalen Mark ov Holland

  • Lid
  • *
  • Berichten: 510
  • Kudos: +24/-0
    • Bekijk profiel
Re: Sjamanisme.
« Reactie #10 Gepost op: juni 18, 2014, 08:03:17 pm »
Trouwens: ziet Ermakov de noord-Amerikaanse en Inuit tradities ook als zijnde voortgekomen uit die Tungusisch-Samoyedische-Altaïsche achtergrond of doet hij daar geen uitspraken over?

Verder nog even een opmerking met betrekking tot de godheid Tengri uit de topicsopening. Ik vind het wel opvallend dat er een aantal parallellen te trekken zijn tussen een aantal religieuze tradities die op zich, voor dit moment even uitgaande van de Evolutionary Tree of Religion, geen direct verband met elkaar lijken te hebben toch allemaal een primordiale godheid hebben die bij allen het uitspansel representeert:
  • Ýmir binnen het Noords-Germaans polytheïsme (alhoewel deze meer bepaald de hele materiële werkelijkheid voorstelt);
  • Ouranous binnen het Grieks polytheïsme;
  • Cælus binnen het Romeins polytheïsme en
  • Tengri binnen de Sibero-Turkse traditie.
   
Op zich denk ik dat het niet heel vreemde gedachte is om het uitspansel als dusdanig een goddelijke status toe te dichten, feitelijk gezien ontkomt zelfs de moderne mens niet helemaal aan die gedachte doordat astronomen de grootst waarneembare kosmische structuur als volgt hebben vastgesteld:

.
(bron: http://www.scienceblogs.com)

Deze structuur komt nogal organisch over en je zou zelfs de vergelijking met een self organizing neuraal netwerk kunnen maken. Einskaldir wees me een er tijd geleden al eens op dat een neuraal netwerk volgens de informatietechnologische definitie gesloten is en dat de bovenstaande structuur natuurlijk nooit aan die eis gestaafd kan worden. Het is dan wel weer zo dat dergelijke topologische eisen wel door ons aan het fenomeen in kwestie worden opgelegd, wat wil zeggen dat het niet uit te sluiten is dat die zgn. "grote schaal structuur" gedachteprocessen voort kan brengen (bijvoorbeeld door gravitatiepulsen).     

Ter aanvulling en vergelijking ook nog even een afbeelding van een neuron:


(bron: http://www.biologyimagelibrary.com)
« Laatst bewerkt op: juni 19, 2014, 01:15:23 am door Metalen Mark ov Holland »
"Ordening baart kunde."

Zonnewolf

  • Lid
  • *
  • Berichten: 37
  • Kudos: +8/-0
    • Bekijk profiel
Re: Sjamanisme.
« Reactie #11 Gepost op: juli 11, 2014, 12:22:40 pm »
De term sjamaan/shaman is in een aantal topics al één of meerdere keren voorbij gekomen. Sjamanen zijn, in engere zin, afkomstig uit Siberië en je zou kunnen zeggen dat Amerikaanse medicijnmannen er een post-ijstijd voortzetting van zijn op het andere continent.
De Siberische sjamanen zijn primair toegewijd aan een godheid die (Gök) Tengri genoemd wordt en de lucht/kosmos symboliseert.

De duidelijkste verzameling wetenswaardigheden die ik ben tegengekomen over het onderwerp is te vinden op deze internetsite, ik kan u verzekeren: behoorlijk interessant en lekker gecondenseerd gebracht maar wel in het Engels (alhoewel ik er wel vanuit ga dat u allen daar geen problemen mee heeft).   

Niet de sjamaan komt uit Siberië, maar enkel de term. En Tengri is geen symbool voor de hemel/kosmos, maar deze laatste twee zijn eerder symbolen voor Tengri. Tengri vormt overigens niet tot nauwelijks een onderdeel van de alledaagse verering. Tengri is namelijk 'the one and the many', vergelijkbaar met de Hinduïstische Brahman, en kan vandaar niet direct vereerd worden.

Nog een academisch artikel betreffende de term sjamaan: http://oro.open.ac.uk/21963/2/Animism_rather_than_Shamanism_article.pdf
The brain is only connected to the spiral column, isn't it? So if we thought with brians, we would only be able to move the thought as far as our anus! - Shajian Wajai

Metalen Mark ov Holland

  • Lid
  • *
  • Berichten: 510
  • Kudos: +24/-0
    • Bekijk profiel
Re: Sjamanisme.
« Reactie #12 Gepost op: juli 14, 2014, 06:49:53 pm »
Zonnewolf, ik vind de kosmos geen 'symbool', dat is me in ontologische zin een iets te beperkte duiding. Wellicht dat de kosmos een avatar van iets groters of iets externs is maar dat is pure filosofische speculatie.
Ik vermoed wel dat mijn beeld van het geheel iets plastischer is dan wat men gewoon is in spirituele context, ik maak nu eenmaal geen onderscheid tussen de werkelijkheid met de spirituele of met de wetenschappelijk bril op.
« Laatst bewerkt op: juli 14, 2014, 07:48:37 pm door Metalen Mark ov Holland »
"Ordening baart kunde."

Zonnewolf

  • Lid
  • *
  • Berichten: 37
  • Kudos: +8/-0
    • Bekijk profiel
Re: Sjamanisme.
« Reactie #13 Gepost op: juli 14, 2014, 08:42:07 pm »
Zonnewolf, ik vind de kosmos geen 'symbool', dat is me in ontologische zin een iets te beperkte duiding. Wellicht dat de kosmos een avatar van iets groters of iets externs is maar dat is pure filosofische speculatie.

Metalen Mark, dat mag jij inderdaad vinden. In Mongolië ervaart men het echter anders. Bij de Duxa bijvoorbeeld, voor wie Tenger de grootste voorstelbare kracht is als zowel omnipresent als transcendent, is er sprake van een spirituele realiteit verscholen achter een op de voorgrond tredende fysieke realiteit. Ik ben het met je eens dat 'symbool' in deze context te beperkt is, tenminste zodra het begrip in een allegorische wijze wordt opgevat. Een icoon, dat anagogisch refereert, is wellicht een betere optie in een ontologie waarbij gebeurtenissen in de fysieke realiteit refereren naar fenomenen op een spiritueel vlak.

Bron: Hirsch, E. 1995. ‘Introduction’, in E. Hirsch and M. O’Hanlon (eds), The Anthropology of
Landscape: Perspectives on Place and Space. Oxford: Oxford University Press.

Wat het speculeren betreft, dat is een epistemologische kwestie. Oftewel het hangt af van welke epistemologie je hanteert. Bij Suhrawardi of Mulla Sadra, middeleeuwse filosofen, is er enkel sprake van speculatie betreffende de spirituele werelden zodra deze laatsten worden benaderd aan de hand van abstracte concepten die zich a priori tot het spirituele verhouden. Filosoferen over de spirituele werelden is alleen mogelijk op grond van de mystieke ervaring. In andere woorden, volgens beide filosofen kan concrete kennis over het spirituele alleen a posteriori verworven worden. Waar ik naartoe wil, vertrekkend vanuit beide filosofen, is dat het speculatief gehalte bepaald zal moeten worden aan de hand van de spirituele ervaring. Wat dat laatste betreft, er zijn talloze etnografische verslagen van de inwoners van Mongolië over hoe het spirituele zich in het fysieke manifesteert.

Maar bovenstaande maakt jou opvatting niet minder interessant. Leg eens wat meer uit over hoe zich vanuit jou optiek gezien het spirituele zich verhoudt tot de materiële/fysieke realiteit.
« Laatst bewerkt op: juli 14, 2014, 09:15:46 pm door Zonnewolf »
The brain is only connected to the spiral column, isn't it? So if we thought with brians, we would only be able to move the thought as far as our anus! - Shajian Wajai

Metalen Mark ov Holland

  • Lid
  • *
  • Berichten: 510
  • Kudos: +24/-0
    • Bekijk profiel
Re: Sjamanisme.
« Reactie #14 Gepost op: juli 14, 2014, 09:49:40 pm »
Welnu, in de plaatjes die in één van mijn bovenstaande reacties te zien zijn structuren te zien die overeenkomstig zijn: de grote schaal structuur van de kosmos en neuronen in de hersens.
Processen in onze hersenen vinden met name plaats door elektrochemische pulsen, door de kosmos gaan ook pulsen: gravitatiepulsen. De processen in onze hersenen associëren wij met 'denken', ergo met ons bewustzijn (een andere hint in die richting is dat bij dode mensen die activiteit weggevallen is). Ik heb het sterke vermoeden dat de kosmos als geheel ook dergelijke processen kan voortbrengen en dat de grote schaal structuur van het universum als het ware 'nadenkt' door middel van gravitatiepulsen (in plaats van elektrochemische).
Dit impliceert dan dat als je de werkelijkheid waarneemt met je zintuigen je dus als het ware naar een representatie van bewustzijn in bredere zin aan het turen bent. Als die omnipresente godheden als Brahman, Tengiri, etc. nu eens het deel van het bewustzijn van de externe grote schaal voorstellen dan verklaart dat min of meer waarom wij het als een godheid ervaren. Spiritualiteit zou dan uitgelegd kunnen worden als het resultaat van een verwerkingsproces waarin impulsen uit de kosmos (inclusief je eigen leefomgeving) als geheel in je eigen microkosmische bewustzijn doorgedrongen zijn: een soort veralgemenisering van wat wel as above, so below genoemd wordt.
Ik speculeer zelf nog over een wat hardere theorie over de mogelijkheid van incarnatie vanuit een andere realiteit in onze materiële werkelijkheid, in principe lijkt wiskunde hier in een soort sleutel te voorzien, bijvoorbeeld: het periodiek systeem der elementen kan geheel en al gegenereerd worden door middel van de volgende zaken:
  • Fourier transformatie/ duale werkelijkheidsbeschrijving (met de gereduceerde Planck-constante als overlapeenheid);
  • elektrostatische aantrekking en afstoting;
  • energiebehoud;
  • golfkarakter.
In drie dimensies weergegeven levert dit dan een tabel met chemische elementen op die geordend zijn in een octahedron, één der Platonisch-Archimedische voorwerpen en de intern gespiegelde van de kubus. De deeltjes kunnen (deels) omhoog gestuwd worden door de absorptie van lagere generatie dragers. Hou er rekening mee dat er in principe dus alleen maar gereken aan vooraf gaat, wat weer betekent dat er alleen maar getallen gecombineerd worden (hetzij op een wat lastige manier). Hier komt nog bij dat twee dimensionale representaties van getallen in de vorm van regelmatige sterpolygrammen dezelfde ordening bezitten als de drie dimensionale atomaire werkelijkheid maar dan zonder de in de werkelijkheid aanwezige elektrospin/microscopisch magnetisme. Getallen lijken dus als abstract idee an sich iets met dat spirituele vlak van doen te hebben als generatoren van de materiële werkelijkheid.
Ook voor het standaardmodel (waar ook die lagere generatie dragers in beschreven worden) is iets dergelijks uit te leggen maar de achterliggende symmetriewiskunde is wel een stuk ingewikkelder.
« Laatst bewerkt op: juli 14, 2014, 11:17:16 pm door Metalen Mark ov Holland »
"Ordening baart kunde."