Toevallig kwam een vergelijkbaar onderwerp gisteren even voorbij in een gesprek tussen Kezlar en mijzelf.
Vanuit ons perspectief beschouwd is christendom de opvolger geweest van Germaans heidendom maar dat is niet overal in Europa het geval. Zo is Noord-Italië, nadat het veroverd werd door de Longobarden, een tijd Germaans-heidens geweest terwijl het daarvoor christelijk was. Normandië en het noorden van Spanje zijn ook voorbeelden van regio's waar iets dergelijks plaatsgevonden heeft.
Ook moeten wij ons goed beseffen dat een aantal verhalen uit de Germaanse mythologie een soort hybride christelijk-heidense achtergrond hebben: de Völsungsage vindt tegen een heidendse achtergrond plaats terwijl het Nibelungenlied, dat in feite hetzelfde verhaal weergeeft, een meer christelijke wereldbeeld ten toon spreidt. Ook de Engelse Arthursagen laten iets vergelijkbaars zien: Arthur wordt meestal neergezet als een christen (de heilige graal is per slot van rekening een christelijk 'magisch' voorwerp) terwijl Merlijn de rol van een keltische druïde of magiër inneemt.
In Carolingische sagen is ook nog wel een voorbeeld te vinden: in het Roelandslied wordt gewag gemaakt van een zwaard genaamd Durendal, op zich is het niet vreemd dat zwaarden namen hadden maar over deze wordt wel beweerd dat hij gesmeed is door Wieland, u weet wel: a.k.a Völundr uit de Edda. Enerzijds is Wieland een Germaanse halfgod, anderzijds is Roeland een Frankische ridder uit het Heilige Roomse rijk.
Voorts is het zo dat in de negentiende eeuw, enkele tientallen jaren na de zogenoemde 'verlichting', een grote groep Noord-Europese intellectuelen ook hernieuwde interesse in oude religieuze tradities, mythen, sagen, fabels, enzovoorts begonnen te ontwikkelen. Een goede illustratie van dat laatste is de ontwikkeling van de canonieke versie van de Kalevala door Elias Lönnrot; tijdens de hoogtijdagen van de verlichting waren trouwens ook de broers Jacob en Wilhelm Grimm actief die iets soortgelijks geproduceerd hebben.
Zoals forumlid 'Asentrouw' in de boven-/onderstaande reactie al duidelijk maakt zijn de meeste tradities eigenlijk nooit verdwenen maar hebben zij slechts een naamsverandering doorgemaakt; geldt trouwens niet alleen voor Oster/Ostara en Joel/Yule maar ook voor Halloween/Samhain (die is echter wel Keltisch) en oogstfeesten die rond het herfst/harvest-nachteveningspunt gevierd worden. Koninginnedag lijkt wel een tijd lang als een nationale moderne versie van Beltane gefungeerd te hebben, veel Angelsaksische heidenen maken ook geen wezenlijk onderscheid tussen de politiek activistische invulling van May Day en de religieus-spirituele. Veel dichter bij huis hebben we natuurlijk ook nooit afscheid genomen van Dinsdag (Tiwaz), Woensdag (Wodan), Donderdag (Donar) en Vrijdag (Freyr). Verder denk ik dat het 'volharden'in het blijven spreken van talen als Nederlands, Duits, Deens, Zweeds, enzovoorts de mens ook in behoorlijke mate van volledige romanisering gehouden heeft, alhoewel 'romanisering' en 'kerstening' natuurlijk niet precies hetzelfde zijn (maar wel ongeveer).