Auteur Topic: Kerstening of Germanisering?  (gelezen 7748 keer)

Asentrouw

  • Lid
  • *
  • Berichten: 62
  • Kudos: +10/-2
    • Bekijk profiel
Kerstening of Germanisering?
« Gepost op: mei 25, 2014, 01:43:25 pm »
Sommigen stellen dat de introductie van het christendom en de kerstening het abrupte einde van het Heidendom betekende.

Anderen stellen dan weer dat het christendom dan wel het geloof in de oude Heidense goden uiteen deed vallen ('de machtigste god' overwon), maar dat de religieuze noties die op deze goden geprojecteerd werden binnen het christendom bleven voortbestaan. Men zou dus van een ge-Germaniseerd christendom kunnen spreken; een integratie van twee verschillende religies.

Wat denken jullie hiervan? Is de Germaanse 'volksgeest' in het christendom bewaard gebleven of is het daarmee ten einde gekomen?


 

Ingwar Molendrift

  • Gast
Re: Kerstening of Germanisering?
« Reactie #1 Gepost op: mei 25, 2014, 02:48:17 pm »
Er zijn genoeg tradities bewaard gebleven om te stellen dat die germaanse volksgeest bewaard is gebleven,
echter wel anders dan t was

Hobbes

  • Lid
  • *
  • Berichten: 997
  • Kudos: +1/-2
  • Lokinist
    • Bekijk profiel
    • De mede van Hobbes
Re: Kerstening of Germanisering?
« Reactie #2 Gepost op: mei 25, 2014, 05:18:55 pm »
Als de "volksgeest" niet bewaard was gebleven zou het Heidendom zoals we dit nu beleven niet mogelijk zijn, sterker nog niet bestaan. Het christendom heeft zelfs meer diepgang gegeven in sommige gevallen. Ik ken genoeg mensen die zich onder de noemer christen scharen en er een aardig Germaanse heidense levenshouding er op na houden.  Veel van mijn vrienden vallen hier onder. Ze zijn ijverig, trouw, komen afspraken na en zijn gastvrijheid.  Dat wij als "heidenen" en hun als "christenen"  een andere heer dienen maakt de volksaard niet anders. Dit kan natuurlijk ook een regionaal ding zijn
Kaaskoekjes van Brunhilde zijn echt vies

Kezlar

  • Technisch beheer
  • Lid
  • ***
  • Berichten: 1215
  • Kudos: +33/-0
  • Leaver dea as slaef
    • Bekijk profiel
Re: Kerstening of Germanisering?
« Reactie #3 Gepost op: mei 25, 2014, 06:09:53 pm »
Als de "volksgeest" niet bewaard was gebleven zou het Heidendom zoals we dit nu beleven niet mogelijk zijn, sterker nog niet bestaan. Het christendom heeft zelfs meer diepgang gegeven in sommige gevallen. Ik ken genoeg mensen die zich onder de noemer christen scharen en er een aardig Germaanse heidense levenshouding er op na houden.  Veel van mijn vrienden vallen hier onder. Ze zijn ijverig, trouw, komen afspraken na en zijn gastvrijheid.  Dat wij als "heidenen" en hun als "christenen"  een andere heer dienen maakt de volksaard niet anders. Dit kan natuurlijk ook een regionaal ding zijn


Het christendom an sich heeft zijn invloed inderdaad wel gehad. We zien het ook terug aan de vroege bronnen (Edda) - er zitten elementen in die soms neigen naar beide kanten. Enerzijds christendom, anderzijds het 'heidendom'. Gastvrijheid is ook iets wat word gezien als 'goed' door de christenen - dat hoeft niet per se een regionaal verschijnsel te zijn. Het is eerder overlap denk ik. Daarnaast is gastvrijheid een oud gebruik bij heel veel volkeren overal ter wereld. Het zit op veel plekken in de volksaard.

Sigmar

  • Lid
  • *
  • Berichten: 61
  • Kudos: +4/-0
    • Bekijk profiel
Re: Kerstening of Germanisering?
« Reactie #4 Gepost op: mei 25, 2014, 11:16:26 pm »
Wat aan te raden leesvoer.

Asentrouw

  • Lid
  • *
  • Berichten: 62
  • Kudos: +10/-2
    • Bekijk profiel
Re: Kerstening of Germanisering?
« Reactie #5 Gepost op: mei 26, 2014, 01:37:03 am »
Het ge-Germaniseerde christendom kwam eigenlijk voort uit de interculturele interacties tussen het Romeinse christendom en de Germaanse wereld (zo dienden Germanen bv in de Romeinse legers, die deze religie in hun heemland introduceerde). Het is een misopvatting dat het christendom via zendingsdrang ineens is opgelegt aan de Germanen. Het christendom heeft de Germaanse religie langzaam maar zeker ingekaderd door de heersende Heidense tradities en gebruiken in het christendom te integreren.

Het Heidendom heeft dan ook als volksreligie nog lange tijd onafhankelijk bestaan naast de vroeg-christelijke kerk. De religieuze en sociale functies van het oude Heidendom bleven in het vroege-christendom behouden in de vorm van een henotheïsme, waarin naast de christelijke god ook nog andere goden aanbeden werden. De private cultus van de Heidenen werd zoveel mogelijk ingekaderd binnen het christelijk geloof.

Pas toen de oude gebruiken en de oude goden langzaam desintegreerde onder cultuur-vreemde invloeden, kreeg het christendom de overhand. Maar men kan het laat-middeleeuwse christendom niet begrijpen zonder kennis van de Germaanse belevingswereld, die binnen het christendom geherformuleerd is. Hoewel officieel Heidense elementen buiten de kerk waren gesloten op basis van decreet, was hier in de praktijk natuurlijk geen sprake van. Zo heeft de verering van Heiligen veel te maken met de omvorming van voor-christelijke gebruiken, een voortzetting van de magische visie op bestaan die het Heidendom kenmerkt. Heilige Heidense plaatsen werden omgedoopt tot heilige christelijke plaatsen en jaarfeesten kregen een christelijke invulling; zo kennen we allemaal de Heidense oorsrpong van kerst (joel) en pasen (ostara) wel. Binnen het raamwerk van het christendom bleven de oude Germaanse gebruiken en hun functies dus bestaan.

Tijdens de 16de en 17de eeuw kwam er een vrij abrupt einde aan het Heidendom als onafhankelijke volksreligie door de heksenjacht die door de kerk ontketend werd. Mogelijk was de kerk bang haar macht en invloed te verliezen aan deze volksreligie die op het platteland bleef voortbestaan en waar de kerk maar geen vat op kon krijgen. In de context van het verzet vanaf het platteland tegen de toenemende invloed van de groeiende steden in die tijd is dat niet geheel ondenkbaar. Toch zijn er binnen het katholicisme nog steeds veel Heidense invloeden terug te vinden.
     
Anders werd het denk ik met de reformatie, waar na de beeldenstorm het christelijk ritueel tot een minimum beperkt werd en de magische uitwassen uit de kerk 'gezuiverd' werden. Het tekent de opkomst van het rationalisme dat tijdens de verlichting tot geheel nieuwe inzichten en wereldbeelden leidde. Ik denk dat dit toch wel een definitieve breuk met de 'Heidense' tradities betekende, die ongewtijfeld nog in de folkore lange tijd bleven voortbestaan.
 
« Laatst bewerkt op: mei 26, 2014, 01:46:52 am door Asentrouw »

Metalen Mark ov Holland

  • Lid
  • *
  • Berichten: 510
  • Kudos: +24/-0
    • Bekijk profiel
Re: Kerstening of Germanisering?
« Reactie #6 Gepost op: mei 26, 2014, 07:36:25 pm »
Toevallig kwam een vergelijkbaar onderwerp gisteren even voorbij in een gesprek tussen Kezlar en mijzelf.
Vanuit ons perspectief beschouwd is christendom de opvolger geweest van Germaans heidendom maar dat is niet overal in Europa het geval. Zo is Noord-Italië, nadat het veroverd werd door de Longobarden, een tijd Germaans-heidens geweest terwijl het daarvoor christelijk was. Normandië en het noorden van Spanje zijn ook voorbeelden van regio's waar iets dergelijks plaatsgevonden heeft.
Ook moeten wij ons goed beseffen dat een aantal verhalen uit de Germaanse mythologie een soort hybride christelijk-heidense achtergrond hebben: de Völsungsage vindt tegen een heidendse achtergrond plaats terwijl het Nibelungenlied, dat in feite hetzelfde verhaal weergeeft, een meer christelijke wereldbeeld ten toon spreidt. Ook de Engelse Arthursagen laten iets vergelijkbaars zien: Arthur wordt meestal neergezet als een christen (de heilige graal is per slot van rekening een christelijk 'magisch' voorwerp) terwijl Merlijn de rol van een keltische druïde of magiër inneemt.
In Carolingische sagen is ook nog wel een voorbeeld te vinden: in het Roelandslied wordt gewag gemaakt van een zwaard genaamd Durendal, op zich is het niet vreemd dat zwaarden namen hadden maar over deze wordt wel beweerd dat hij gesmeed is door Wieland, u weet wel: a.k.a Völundr uit de Edda. Enerzijds is Wieland een Germaanse halfgod, anderzijds is Roeland een Frankische ridder uit het Heilige Roomse rijk.         

Voorts is het zo dat in de negentiende eeuw, enkele tientallen jaren na de zogenoemde 'verlichting', een grote groep Noord-Europese intellectuelen ook hernieuwde interesse in oude religieuze tradities, mythen, sagen, fabels, enzovoorts begonnen te ontwikkelen. Een goede illustratie van dat laatste is de ontwikkeling van de canonieke versie van de Kalevala door Elias Lönnrot; tijdens de hoogtijdagen van de verlichting waren trouwens ook de broers Jacob en Wilhelm Grimm actief die iets soortgelijks geproduceerd hebben.
Zoals forumlid 'Asentrouw' in de boven-/onderstaande reactie al duidelijk maakt zijn de meeste tradities eigenlijk nooit verdwenen maar hebben zij slechts een naamsverandering doorgemaakt; geldt trouwens niet alleen voor Oster/Ostara en Joel/Yule maar ook voor Halloween/Samhain (die is echter wel Keltisch) en oogstfeesten die rond het herfst/harvest-nachteveningspunt gevierd worden. Koninginnedag lijkt wel een tijd lang als een nationale moderne versie van Beltane gefungeerd te hebben, veel Angelsaksische heidenen maken ook geen wezenlijk onderscheid tussen de politiek activistische invulling van May Day en de religieus-spirituele. Veel dichter bij huis hebben we natuurlijk ook nooit afscheid genomen van Dinsdag (Tiwaz), Woensdag (Wodan), Donderdag (Donar) en Vrijdag (Freyr). Verder denk ik dat het 'volharden'in het blijven spreken van talen als Nederlands, Duits, Deens, Zweeds, enzovoorts de mens ook in behoorlijke mate van volledige romanisering gehouden heeft, alhoewel 'romanisering' en 'kerstening' natuurlijk niet precies hetzelfde zijn (maar wel ongeveer).     
« Laatst bewerkt op: mei 26, 2014, 09:53:00 pm door Metalen Mark ov Holland »
"Ordening baart kunde."

Ingwar Molendrift

  • Gast
Re: Kerstening of Germanisering?
« Reactie #7 Gepost op: mei 26, 2014, 07:43:11 pm »
Mooie post Mark,
u hed ene kudo verdiend :yup:

Metalen Mark ov Holland

  • Lid
  • *
  • Berichten: 510
  • Kudos: +24/-0
    • Bekijk profiel
Re: Kerstening of Germanisering?
« Reactie #8 Gepost op: mei 26, 2014, 08:01:03 pm »
Mooie post Mark,
u hed ene kudo verdiend :yup:

Hartelijk dank!  8)
Ik heb er wel even een paar spellingsfoutjes uit verwijderd.
"Ordening baart kunde."

Kezlar

  • Technisch beheer
  • Lid
  • ***
  • Berichten: 1215
  • Kudos: +33/-0
  • Leaver dea as slaef
    • Bekijk profiel
Re: Kerstening of Germanisering?
« Reactie #9 Gepost op: mei 26, 2014, 09:11:30 pm »
Mark en ik hebben regelmatig van deze gesprekken, en ik blijf kudo's strooien voor zijn vakkundige relaas. Altijd een genoegen, en naast de noordse tradities bezit hij ook een opmerkelijke kennis van zaken ten opzichte van andere stromingen. Ben dan ook blij hem hier ook te zien. Ik denk dat zowel hij als asentrouw een mooi stukje inhoudelijke discussie voortbrengen.

richardb

  • Lid
  • *
  • Berichten: 93
  • Kudos: +5/-0
  • Bij Odin!
    • Bekijk profiel
    • Fotografie
As't nait gait zoas't mot, mot't mor zoas't gait.

Asentrouw

  • Lid
  • *
  • Berichten: 62
  • Kudos: +10/-2
    • Bekijk profiel