Edda

[Vrijbuiter]

Ik wilde de Edda bestellen bij de boekwinkel, maar er blijken meerdere versies te zijn.

Welke versie kan ik het beste bestellen?

[Kezlar]

Ligt eraan - als je handig bent met stafrijm, dan is die van J. de Vries prima. De verhalende edda van Marcel Otten is een aanrader voor de leesbaarheid.

[Vrijbuiter]

Wat is het verschil kwa inhoud tussen die twee?

[Vuurnacht]

De eerste is in dichtvorm, de tweede in proza.

[Vrijbuiter]

Ik ga eens kijken.

Tussen twee boeken kiezen is een stuk eenvoudiger als tussen meerdere boeken.

[Metalen Mark ov Holland]

Ligt eraan - als je handig bent met stafrijm, dan is die van J. de Vries prima. De verhalende edda van Marcel Otten is een aanrader voor de leesbaarheid.

Ik moet eerlijk zeggen dat die vertaling van de Sturluson-Edda door Otten wel wat onverklaarbare elementen bevat (zoals de doorvertaling van de naam van Forsite) en nog zo wat vreemde dingen. De vertalingen naar het Engels door Byock of Faulkes zijn ook best te doen en bovendien als paperback niet al te duur, je moet alleen wel het Engels een beetje kunnen begrijpen.  De Otten-vertaling is in ieder geval in nieuwstaat een stuk prijziger.

Er staat ook een prima oudere Engelse versie in pdf-formaat online, klik hier voor de doorverwijzing; dat is een versie uit 1916 door ene Brodeur. Een Engelse online vertaling van de poëtische Edda is ook beschikbaar, vertaling door Thorpe (oorspronkelijke vertaling uit 1866): klik hier voor de doorverwijzing.
Project-Gutenberg heeft ook een online versie van de Sturluson-Edda, jammer genoeg geen pdf. Het betreft de vertaling van Rasmus Anderson uit 1879, klik hier voor de site van Gutenberg.
Verder vind ik persoonlijk de vertaling van de Volsung-cyclus door Tolkien ook echt een aanrader want die is inclusief een weergave van de originele teksten zodat je de vertaling kunt vergelijken met je eigen intuïtieve interpretatie van Oudnoors; bovendien bevat deze allerlei aantekeningen die je begrip van de epiek wat vervolledigen.   

En Kezlar: volgens mij is die versie uit 1879 dezelfde als waar wij het een paar weken gelden over hadden.

[Metalen Mark ov Holland]

De eerste is in dichtvorm, de tweede in proza.

Dat is zeker niet het enige, de complete inhoud is anders. Persoonlijk begrijp ik ook eigenlijk niet waarom beide boeken 'Edda' heten, dat suggereert namelijk dat de inhoud weldegelijk overeenkomstig is.
Ikzelf geef qua inhoud de voorkeur aan de poëtische Edda (niet per sé de versie van De Vries maar in het algemeen), het is wel zo dat die rijmelarij de leesbaarheid niet vergemakkelijkt.

[Roy]

Wel even opletten hoor. Jan de Vries heeft de Poëzie Edda vertaald in de jaren 1950. Die vertaling is inmiddels vier keer herzien. De oude boekjes zijn tweedehands nog best te vinden. Daarnaast heeft Marcel Otten ook de Poëzie Edda vertaald met een andere insteek. In mijn optiek vullen de vertalingen elkaar aan (De Vries laat dingen weg, Otten vertaalt weer alle namen, enz.).
Daarnaast is er een Proza Edda die De Vries niet heeft vertaald, maar Marcel Otten wel. Er zijn dus twee 'Otten Edda's'.

[Metalen Mark ov Holland]

Die poëtische Edda vertaald door Otten ken ik niet, ik heb wel een aantal Engelse versies gelezen (zoals wellicht al duidelijk was).

Nog steeds vind ik het wazig dat de beide boeken, de gedichtenbundel en het boek van Sturluson, beide 'Edda' heten: in inhoud is compleet verschillend.

[Kezlar]

Ik heb er 1 uit 1938, een van 1960 en die van Otten uit 2000nogwat. De inhoud is inderdaad verschillend - daarom spaar ik ze allemaal

[Metalen Mark ov Holland]

Ik heb er 1 uit 1938, een van 1960 en die van Otten uit 2000nogwat. De inhoud is inderdaad verschillend - daarom spaar ik ze allemaal

Zijn die uit 1938 en 1960 ook in het Nederlands?

[Vrijbuiter]

De proza Edda van De Vries? Waar kan ik die vinden?

[Metalen Mark ov Holland]

De proza Edda van De Vries? Waar kan ik die vinden?

Nee, andersom: Otten heeft ook de poëtische Edda vertaald.

[Roy]

Ok, daar komt ie. Misschien is dit meer iets voor de website in plaats van het afgesloten forum, maar...

Jan de Vries publiceerde zijn Edda vertaling in 1938 in twee delen, Heldenliederen en Godenliederen. Deze boekjes werden in hetzelfde jaar twee keer herdrukt en in 1944 nog twee keer.


Vervolgens kwam Ankh Hermes met een herziene herdruk, herzien door De Vries' dochter Aleid Boon-de Vries en professor J.A. Huisman. Deze uitgave is verschillende keren herdrukt (1978, 1980, 1988, 1994, 1999 en daarna misschien nog wel een paar keer).


Tot slot kwam er recentelijk opnieuw een herziene herdruk uit via Ankh Hermes (2012), ik denk alleen door Huisman. Deze keer werd er een politiek correctie versie van gemaakt waarin heidendom waar mogelijk is vervangen door niet- of voor-christelijk, "wijf" is vervangen door "vrouw", "sibbe" door "familie" en zo nog wat grappen. Dit wordt het "opfrissen" van de tekst genoemd.

De Vries heeft zich nooit gewaagd aan de proza of Snorra Edda.


In 1994 presenteerde Marcel Otten zijn eigen vertaling van de (Poëzie) Edda. Helaas met een zachte kaft, maar het is een mooie uitgave die eerste druk. "De liederen uit de Codex Regius en verwante manuscripten". Waar De Vries 'onvertaalbare' en 'overbodige' stukken heeft weggelaten, heeft Otten ook teksten meevertaald uit de Codex Regius waar niet het over eens is dat ze tot de Edda behoren. Hoe dan ook, de vertaling van Otten is heel anders dan die van De Vries. De Vries probeert het stafrijm in takt te houden, Otten totaal niet. Otten vertaald bijna alle namen waar De Vries ze netjes laat staan. Voor allebei de aanpakken is iets te zeggen.

Otten werd vrij snel herdrukt met een erg lelijke voorkant:



Tot slot presenteerde Otten in 2011 zijn vertaling van de "Snorri Sturluson Edda" (de proza Edda) in een prachtige hardcover versie. Vanzelfsprekend is de vertaling op de Otten manier.

[Metalen Mark ov Holland]

Tot slot kwam er recentelijk opnieuw een herziene herdruk uit via Ankh Hermes (2012), ik denk alleen door Huisman. Deze keer werd er een politiek correctie versie van gemaakt waarin heidendom waar mogelijk is vervangen door niet- of voor-christelijk, "wijf" is vervangen door "vrouw", "sibbe" door "familie" en zo nog wat grappen. Dit wordt het "opfrissen" van de tekst genoemd.


In 1994 presenteerde Marcel Otten zijn eigen vertaling van de (Poëzie) Edda. Helaas met een zachte kaft, maar het is een mooie uitgave die eerste druk. "De liederen uit de Codex Regius en verwante manuscripten". Waar De Vries 'onvertaalbare' en 'overbodige' stukken heeft weggelaten, heeft Otten ook teksten meevertaald uit de Codex Regius waar niet het over eens is dat ze tot de Edda behoren. Hoe dan ook, de vertaling van Otten is heel anders dan die van De Vries. De Vries probeert het stafrijm in takt te houden, Otten totaal niet. Otten vertaald bijna alle namen waar De Vries ze netjes laat staan. Voor allebei de aanpakken is iets te zeggen.

Dit zijn redenen om Engelse vertalingen te proberen want die bevatten vaker weergaven van originele tekstfragmenten; op die manier heeft Tolkien ook de Beowulf vertaald naar het hedendaagse Engels (alhoewel dat in het geval van Tolkien ook alweer een beetje ouderwets is).
De 'nieuwe' versie van de vertaling van de Beowulf is binnenkort verkrijgbaar (of ìs al?), daar kijk ik toch wel naar uit. 

Aanvulling: dit is wel een aardig voorbeeld van een Engelse vertaling met weergaven van de originele tekst, aantekeningen en aanwijzingen; vertaling door J.A. Chisholm.